COĞRAFİ İŞARET NEDİR?
Benzerlerinden farklı özelliklere sahip bir ürünün kalitesinin ve karakteristik özelliklerinin belirli bir coğrafi bölgeden kaynaklandığını işaret eden bir haktır. Bu sağlanan hak belli bir kişiye ya da bazı kişilere özel değildir, herkesin ortak kullanım hakkıdır.
Coğrafi İşaret, menşe adı ve mahreç işareti olmak üzere iki çeşittir.
- MENŞE ADI: Bir coğrafi işaretin menşe ad olması için ürünün tüm esas özelliklerinin ilgili yöreden kaynaklanması şarttır ve ürünün tüm üretim aşamalarının o yörede gerçekleşmesi gerekir.
- MAHREÇ İŞARETİ: Mahreç işaretine konu olan ürünün özelliklerinden en az birinin o yöreden kaynaklanması şartı ile yöre dışında da üretilmesi söz konusudur.
COĞRAFİ İŞARETİN FAYDALARI;
Tüketiciler, coğrafi işaret taşıyan ürünleri, başka yerlerde üretilen ürünler yerine, o yöre adına duydukları güven nedeni ile tercih ederler. Bu nedenle bir ürün için belirli bir kalite sembolü haline gelmiş yer adlarının coğrafi işaret olarak koruma altına alınmasında o yöre halkının menfaatlerinin korunması açısından büyük fayda vardır.
Bir ürün;
- Belli bir yörede üretilip o yörenin iklim, toprak gibi özellikleri dolayısıyla belirli bir takım farklı özelliklere sahip oluyorsa,
- Ve bu ürün benzerlerinden sıyrılarak tüketici nezdinde meşhur olup daha fazla talep görüyorsa,
- Ve bu talep doğrultusunda bu ürüne benzerlerinden daha fazla ücret ödeniyorsa,
- Daha yüksek ücret ödenen ürünü üretmeyen, üretemeyen, üretme yetkisine haiz olmayan üreticiler, gerçek olmayan ürünleri coğrafi işaret ibaresini kullanarak piyasaya sürebiliyorlarsa,
TESCİLİ ALINAN BU COĞRAFİ İŞARETİN KORUNMASI GEREKMEKTEDİR.
COĞRAFİ İŞARETİN KORUMA ALTINA ALINMASI İLE
- Gerekli özelliklere sahip olmayan sahte ürünler üzerinde kullanılmasının önüne geçilerek, tüketicinin yanıltılmasına engel olunması dolayısıyla tüketicinin korunmasına yardımcı olmaktır.
- Ürünün gerçek üreticilerini
- Ürünün taklitlerini engelleyerek ürünün sahip olduğu ün ile yaşamasını sağlar.
- Bir ülkenin tarihi ve kültürel değerlerini korur.
- Coğrafi işaret ürüne dinamik pazarlama gücü katar ve anonim sahiplik gücü ile bölgesel bazda ekonomik gelişme aracı vazifesi görür.
- Bir ülkenin ihracat gelirlerinde önemli bir yere sahip olabilir.
EĞER BU COĞRAFİ İŞARETİ KORUYAMAZSAK;
- İlk olarak tüketici yanıltılır, üründen beklediği özellikleri üründe bulamaz.
- Ürünün sahip olduğu ün zedelenir, imajı bozulur.
- Ürünün haklı üreticilerinin elde etmesi gereken gelir haksız üreticiler tarafından gasp edilmiş olur.
Coğrafi işaretlerin ekonomiye 3 önemli etkisi vardır:
- Katma değer yaratması,
– Ek fiyatlar
– Toprağın değerlenmesi (Coğrafi işaretli ürün üretimi yapılan yerlerin kıymeti artmakta) - Üretimin artması,
- Üretim zincirinde ilk üretici olan çiftçiler lehine değer dağılımı sağlaması,
SONUÇ OLARAK, COĞRAFİ İŞARETLER…
Değer yaratmakta !!!!!
İstihdam ve üretim alanlarında canlılık yaratmakta !!!!!
Kaliteyi yönlendirmekte !!!!
Kırsal nüfusu korumak ve göçü önlemekte!!!!!
Ürün taklitçiliği ile mücadelede… kullanılabilen araçlardır.